ភ្នំពេញ៖ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ដែលជាធនាគារកណ្តាលរបស់ប្រទេសកម្ពុជា, នាថ្មីៗនេះ បានបង្ហាញរបាយការណ៍ នៃវឌ្ឍនភាពម៉ាក្រូ សេដ្ឋកិច្ច និងវិស័យធនាគារឆ្នាំ២០២៣ រួមជាមួយទស្សនវិស័យឆ្នាំ២០២៤, ក្នុងនោះសម្រាប់ស្ថានភាពឆ្នាំ ២០២៣ កម្ពុជាកំណើន សេដ្ឋកិច្ចត្រូវបានប៉ាន់ស្មានថា បន្តងើបឡើងក្នុងអត្រា ៥,៥% ខណៈសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានៅក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ បានព្យាករណ៍ បន្តងើប ឡើងបន្ថែមទៀត ក្នុងរង្វង់ ៦,៤ % ដោយគាំទ្រជាចម្បងនៃការកើនឡើងវិស័យទេសចរណ៍ និងវិស័យកម្មន្តសាល ស្របពេល សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ត្រូវបានមូល និធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិព្យាករថា មានកំណើន ៣% ទាបជាងឆ្នាំ២០២២ (៣,៥%)។
ទាក់ទិនកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនេះ, នៅក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ បានគាំទ្រជាចម្បងដោយកំណើនវិស័យទេសចរណ៍ និងផលិតផលកម្មន្ត សាលមិនមែនកាត់ដេរ បើទោះបីជាវិស័យកាត់ដេរ, សំណង់, អចលនទ្រព្យ, និងកសិកម្មមានកំណើនទាប ខណៈដែល វិស័យ ទេសចរណ៍បានកើនឡើងជាលំដាប់ និងបានរួមចំណែកជំរុញការងើបឡើងនៃសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុក ដែលពាក់ព័ន្ធដូចជា៖ ការដឹកជញ្ជូន, ពាណិជ្ជកម្ម, និងទូរគមនាគមន៍ជាដើម។ ជាក់ស្តែងការនាំចេញផលិតផលមិនមែនកាត់ដេរដូចជា៖ គ្រឿងអេឡិចត្រូនិក, គ្រឿងបន្លាស់រថយន្ត, និងបន្ទះសូឡា ទទួលបានកំណើនល្អ ស្របពេលការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់ និងស្បែកជើង បានទទួលរ ផលប៉ះពាល់ពីការធ្លាក់ចុះ នៃតម្រូវការប្រទេសដៃគូពាណិជ្ជកម្មចម្បងៗ ជាពិសេសសហភាពអឺរ៉ុបនិង សហរដ្ឋអាមេរិក។
ដោយឡែកវិស័យសំណង់ ក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ នេះដែរ ទទួលបានកំណើនទាប ដែលជាចម្បងត្រូវបានជំរុញដោយការវិនិយោគ និងការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសាធារណៈ ខណៈដែលការវិនិយោគបរទេសនៅក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យបានថយចុះ ស្របពេល វិស័យកសិកម្មបានកើនឡើងបន្តិច ដែលគាំទ្រដោយកំណើនតម្រូវការក្រៅប្រទេស និងភាពអំណោយផលនៃកត្តាអាកាសធាតុ។
ទាក់ទិនអតិផរណាវិញ ក្នុងឆ្នាំ ២០២៣, អត្រាអតិផរណាពិភពលោក បានថយចុះដល់ ៦,៩% ខណៈអត្រាអតិផរណា កម្ពុជាបានថមថយមកកម្រិតជាមធ្យម ២,១% នាឆ្នាំ២០២៣ ពី ៥,៤% នាឆ្នាំ២០២២ ដោយសារការធ្លាក់ថ្លៃក្រុមទំនិញ និងសេវា ពាក់ព័ន្ធប្រេងឥន្ធនៈ និងការថយល្បឿននៃកំណើនថ្លៃម្ហូបអាហារ។ អតិផរណាក្នុងកម្រិតទាប ក៏បានរួមចំណែកដោយការថយចុះ នៃអតិផរណានាំចូល។ ជាលទ្ធផល, កម្ពុជាទទួលបានពីការរក្សាបានស្ថិរភាពអត្រាប្តូរប្រាក់រៀល ធៀបនឹងដុល្លារអាមេរិក។ អត្រាប្តូរប្រាក់ ជាមធ្យមមានកម្រិត ៤ ១១០ រៀលក្នុងមួយដុល្លារអាមេរិក ហើយនៅចុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ អត្រាប្តូរប្រាក់បានថយចុះបន្តិចមក ៤ ០៨១ រៀលក្នុងមួយដុល្លារអាមេរិក មានន័យថា៖ តម្លៃប្រាក់រៀលឡើងថ្លៃ ០,៨៧% ធៀបនឹងគ្រាដូចគ្នាឆ្នាំ២០២២។ ស្ថិរភាពប្រាក់ រៀលបានរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការរក្សាស្ថិរភាពថ្លៃ អំណាចទិញរបស់ប្រាក់រៀល ក៏ដូចជាចំណូលអ្នកប្រើប្រាស់ និងរក្សាលំនឹង ម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចជារួម។
ចំណែកសេដ្ឋកិច្ចក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ នេះ នៅពេលដែលភាពមិនប្រាកដប្រជាមានកម្រិតខ្ពស់នៅឡើយ ដោយសារហានិភ័យ នៃការបន្តអូសបន្លាយវិបត្តិភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងកំណើនយឺតនៅប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចធំៗមួយចំនួននៅឆ្នាំ ២០២៤ សេដ្ឋកិច្ច ពិភពលោក ត្រូវបានព្យាករថា នឹងបន្តថមថយបន្តិចថែមទៀតធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២៣។ ចំពោះនៅកម្ពុជា សេដ្ឋកិច្ចត្រូវ បានរំពឹងដោយសុទិដ្ឋិនិយមថា នឹងបន្តងើបឡើងបន្ថែមទៀតក្នុងរង្វង់ ៦,៤% ដែលគាំទ្រជាចម្បងដោយការកើនឡើង នៃវិស័យ ទេសចរណ៍ និងវិស័យកម្មន្តសាល។ ខណៈវិស័យទេសចរណ៍ ត្រូវបានរំពឹងថានឹងងើបឡើង ដោយសារភាពប្រសើរឡើង នៃស្ថានភាព ទេសចរណ៍ក្នុងតំបន់ ព្រមទាំងការបន្តអភិវឌ្ឍ និងកែលម្អហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដែលនឹងគាំទ្រដល់វិស័យនេះ, តាមរយៈការអនុវត្តច្បាប់ វិនិយោគថ្មី វិស័យកម្មន្តសាល ត្រូវបានរំពឹងថា នឹងសម្រេចបានកំណើនល្អជាងឆ្នាំ២០២៣ ជាពិសេសផលិតផលកម្មន្តសាលមិនមែន កាត់ដេរ ហើយវិស័យកាត់ដេររំពឹងថា នឹងងើបឡើងជាលំដាប់។
ដោយឡែកវិស័យកសិកម្មត្រូវបានព្យាករថា នឹងមានកំណើនខ្ពស់ជាងឆ្នាំ២០២៣ បន្តិច ដោយទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ ពីការបន្តធ្វើពិពិធកម្មទីផ្សារទៅកាន់ប្រទេសជាសមាជិក នៃកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងតំបន់ (RCEP) និងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគីនានា គួបផ្សំនឹងគោលនយោបាយគាំទ្ររបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការលើកស្ទួយផលិតកម្ម និងទីផ្សារ, ខណៈវិស័យសំណង់ និងអចលនទ្រព្យ ក្នុងឆ្នាំនេះដែរ ដែលទទួលរងឥទ្ធិពលពីវិបត្តិកន្លងមក ត្រូវបានព្យាករថា នឹងបន្ត មានកំណើនទាប ដែលនឹងបន្តទទួលបានការគាំទ្រពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសាធារណៈ គួបផ្សំនឹងការងើបឡើងវិញ សន្សឹមៗ នៃតម្រូវការក្នុងស្រុក ដែលផ្តោតលើលំនៅឋានដែលមានតម្លៃសមរម្យ ក្នុងពេលដែលតម្រូវការសំណង់ប្រណីត បម្រើដល់ អនិវាសនជន ត្រូវបានរំពឹងថា នឹងបន្តមានភាពទន់ខ្សោយ។ ដោយឡែកអតិផរណានៅឆ្នាំ២០២៤ ត្រូវបានព្យាករថា មានកម្រិត ២,៥% ខ្ពស់ជាង ឆ្នាំ ២០២៣ បន្តិច ដែលជាចម្បងដោយសារការរំពឹងថា ថ្លៃប្រេងឆៅពិភពលោក អាចនឹងកើនឡើង បន្ទាប់ពីក្រុម ប្រទេសនាំចេញ ប្រេង មានគម្រោងកាត់បន្ថយការផ្គត់ផ្គង់។
ក្នុងបរិការណ៍នេះ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា នឹងបន្តអនុវត្តនយោបាយរូបិយវត្ថុប្រកបដោយភាពប្រុងប្រយ័ត្ន នឹងបន្តរក្សាស្ថិរភាព អត្រាប្តូរប្រាក់រៀល ព្រមទាំងបន្តរួមចំណែករក្សាស្ថិរភាពថ្លៃ និងការពារអំណាចទិញនៃប្រាក់រៀល។ ក្របខណ្ឌនយោបាយរូបិយវត្ថុនឹង ត្រូវពង្រឹង ជាពិសេសការអភិវឌ្ឍឧបករណ៍ និងទីផ្សាររូបិយវត្ថុស្របពេលគ្នា នឹងការដាក់ចេញឱ្យប្រើប្រាស់សាកល្បងអត្រាការប្រាក់គោលរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ដើម្បីតម្រង់ទិសអត្រាការប្រាក់ជារៀលនៅលើទីផ្សារឱ្យមានកម្រិតសមស្រប។
តាមរបាយការណ៍ដដែល, ទន្ទឹមនឹងការព្យាករដោយសុទិដ្ឋិនិយម សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក៏ប្រឈមនឹងហានិភ័យមួយចំនួនផងដែរ ក្នុងនោះកត្តាខាងក្រៅរួមមាន៖ កំណើនទាបជាងការរំពឹងទុកនៃសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មចម្បងៗរបស់កម្ពុជាដូចជា ចិន អាមេរិក និងអឺរ៉ុប ដែលអាចប៉ះពាល់ដល់លំហូរវិនិយោគនាំចេញ និងទេសចរណ៍, ប្រក្រតីកម្មនយោបាយរូបិយវត្ថុនៃប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ធំៗ ប្រព្រឹត្តទៅយឺតជាងការរំពឹងទុក ដែលអាចដាក់សម្ពាធលើការខ្ចីពីក្រៅប្រទេស និងអត្រាការប្រាក់នៅកម្ពុជា, ការកើនឡើងនៃភាព តានតឹងនិងការបែងចែកភូមិសាស្ត្រនយោបាយពិភពលោក អាចរាំងស្ទះដល់ខ្សែច្រវាក់ផ្គត់ផ្គង់ និងបង្អាក់សន្ទុះកំណើនការនាំចេញ និងវិនិយោគ, កត្តាប្រែប្រួលអាកាសធាតុដែលធ្វើឱ្យវិស័យកសិកម្មមានកំណើនទាប ជាពិសេសបាតុភូតអែលនីញ៉ូ ដែលត្រូវបានព្យាករ ថា នឹងមានឥទ្ធិពលខ្លាំងជាងឆ្នាំ២០២៣, និងលទ្ធភាពកើនឡើងនៃឧក្រិដ្ឋកម្មសាយប័រ អាចប៉ះពាល់ដល់ជំនឿទុកចិត្តរបស់ សាធារណជន មកលើប្រព័ន្ធទូទាត់ឌីជីថល និងប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុទាំងមូល។
ទន្ទឹមនេះហានិភ័យខាងក្នុងរួមមាន៖ ការកើនឡើងនៃឥណទានមិនដំណើរការ អាចបន្ថយកំណើនឥណទានសម្រាប់ ការប្រើប្រាស់ និងការវិនិយោគ, និងកំណើននៃវិស័យសំណង់ និងអចលនទ្រព្យ អាចបន្តមានកម្រិតទាប និងអាចមានឥទ្ធិពលបន្តលើវិស័យផ្សេង ទៀត ដូចជាវិស័យធនាគារជាដើម។ ជាមួយគ្នានេះកម្ពុជាក៏នៅប្រឈមនឹងបញ្ហាជារចនាសម្ព័ន្ធចម្បងៗមួយចំនួនដូចជា៖ ពិពិធកម្ម សេដ្ឋកិច្ច និងការនាំចេញនៅមានសន្ទុះយឺត, សមត្ថភាពជំនាញ និងផលិតភាពនៅមានកម្រិត, ថ្លៃដឹកជញ្ជូន និងអគ្គិសនីខ្ពស់កម្ពុជា ធៀបនឹងប្រទេសជាដៃគូប្រកួតប្រជែងសម្រាប់ការនាំចេញ, វិស័យកសិកម្មងាយរងគ្រោះពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងដុល្លារូបនីយ កម្មនៅមានកម្រិតខ្ពស់៕